İSTANBUL (AA) - BİRİZ ÖZBAKIR - Türkiye Çevre Eğitim Vakfı (TÜRÇEV) Eko-Okullar Programı kapsamında ortaokul seviyesine kadarki öğrencilerini enerji ve su tasarrufu, ileri ve geri dönüşüm çalışmaları, atık azaltma kampanyaları ile doğa dostu tarım ve ulaşım gibi uygulamalarla, sürdürülebilirlik konusunda bilinçlendiriyor.
AA muhabirinin sorularını yanıtlayan TÜRÇEV Eko-Okullar Programı Ulusal Koordinatörü Aynur Çimenci, programın kökeninin 1992 Rio Dünya Zirvesi'ne dayandığını, ilk olarak Avrupa Komisyonunun desteğiyle Danimarka, Almanya, Yunanistan ve İngiltere'de başlatıldığını ve 1995 yılında Türkiye'de hayata geçirildiğini söyledi.
Eko-Okullar'ı, okul öncesiyle ilk ve ortaokullarda çevre bilinci, çevre yönetimi ve sürdürülebilir kalkınma eğitimi vermek amacıyla uygulanan uluslararası bir çevre eğitimi ve bilinçlendirme programı olarak tanımlayan Çimenci, "Program kapsamında bugün 101 ülkede 52 binden fazla okulda 20 milyondan fazla öğrenciye ve 1,5 milyondan fazla öğretmene ulaşıldı. Yapılan her bir etkinliğin Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma amaçlarıyla doğrudan bir bağlantısı ve bu hedeflere ulaşmaya çok büyük katkısı var. Program yıllar içerisinde çevre eğitimi ve sürdürülebilir kalkınma için eğitim konularında küresel bir modele dönüştü ve bu sebeple de UNESCO ve UNEP tarafından Sürdürülebilir Kalkınma için eğitim hedefine örnek bir girişim olarak gösteriliyor." dedi.
- "Öğrencilerin doğa ile etkileşimini artırıyor"
Katılımcı ve bütünleyici bir yaklaşıma sahip olan programın amacının okul toplumuna çevre bilinci kazandırmak ve sürdürülebilir yaşam alışkanlıkları ile doğa dostu uygulamaları okul içinde teşvik etmek olduğunu vurgulayan Çimenci, "Program sınıfta başlıyor, okula yayılıyor. Çevre halkını, yerel yönetimleri, medyayı, iş dünyasını ve nihai olarak da tüm toplumu daha sağlıklı bir çevre için değişime yönlendiriyor." sözlerini sarf etti.
Doğa dostu etkinlikleri yürütme konusunda gönüllü olan okulların, Eko-Okullar Programı'nın internet sitesi üzerinden başvuru yaparak programa katılabildiği bilgisini veren Çimenci, yürütülen faaliyetler hakkında şu ayrıntıları paylaştı:
"Eko-Okullar, enerji, su tasarrufu, ileri ve geri dönüşüm çalışmaları, atık azaltma kampanyaları, yeşil, yerel, organik beslenme ve doğa dostu ulaşım gibi uygulamalarla sürdürülebilirlik konusunda okul toplumunu bilinçlendiriyor. Ayrıca, doğa dostu tarım yöntemleri, permakültür uygulamaları ve okul bahçelerine biyoçeşitliliği teşvik eden çalışmalarla öğrencilerin doğa ile etkileşimini artırıyor. Bahçede böcek, arı otelleri yapmak ya da diğer türlerin yaşayıp beslenebilecekleri yaşam alanları oluşturmak hemen akla gelenlerden birkaçı. Programın belki de en önemli faydası öğrencilerin program kapsamında okulda öğrendiklerini ailelerine ve okul dışına aktarması ve böylece doğa dostu davranışlarının geniş kitlelere ulaşması."
Program kriterlerini yerine getiren okulların Yeşil Bayrak ile ödüllendirildiğini, bunun, okulların çevreye duyarlı olduklarını ve sürdürülebilirlik alanındaki çabalarının uluslararası platformda tescillendiğini anlatan önemli bir sembol olduğunu ifade eden Çimenci, Türkiye genelinde programa dahil olan 1236 okuldan 875'inin Yeşil Bayrak almaya hak kazandığını bildirdi.
- "Yaptığın tasarruf senin vatanın olan ülkendeki tasarruf"
Programa katılan okullardan biri olan Hasan Akan İlkokulu sınıf öğretmeni Berrin Özşahin, Eko-Okul kapsamındaki etkinliklerle duyarlı, çevrenin önemini anlamış, doğayı dost edinmiş, tek başına değil hayvan ve bitkilerle beraber yaşadığının farkında olan ve onlarla bir aradayken mutlu hisseden çocuklar yetiştirdiklerini kaydetti.
Özşahin, "Çocuklar, bizden önceki kuşakların öğrendiklerini, doğayla ilgili yaşantılarına kattıklarını, yoğurt yapmayı, evde ekmek yapmayı, turşu yapmayı, salça yapmayı öğreniyorlar. Eko-Okul çocuğa diyor ki yaşantın nasıl olursa olsun, sen bunu her yerde uygula. Sadece okulda değil evinde de ışığı kapat çünkü bu yaptığın tasarruf senin vatanın olan ülkendeki tasarruf. Bunlar çok değerli." diye konuştu.
Eko-Okullar Programı’nın sıfır atık ile iç içe olduğunu dile getiren Özşahin, okuldaki çevreci uygulama ve etkinlerle ilgili şunları aktardı:
"Okulumuzda bir yağmur suyu deposu var. Orada biriktirdiğimiz suların tarım alanlarında kullanıldığını çocuklar biliyorlar. Okulumuzda bir güneş enerjisi sistemi var. Güneş enerjisi ile aldığımız elektrik enerjisini okul koridorları için kullanıyoruz. Bu da bizim okul faturamız için oldukça uygun oluyor ve yine bu okulda açık hava sınıfımız var. Açık hava sınıfında çocuklar doğayla baş başa kalarak çevreyle ilgili yapabildiklerini yapabiliyorlar. Yine çocuklar her yerde kitap okuyabiliyor çünkü bizim bir geri dönüşüm kütüphanemiz var. Bizim kütük evimiz var. Orada biz evde yapamayan çocuklarla beraber turşu yapıyoruz, salça yapıyoruz, poğaçalar pişiriyoruz, yemekler yapıyoruz. Yine yağmur suyuyla suladığımız tarım alanlarımız var. O tarım alanlarında bir meyvenin yendikten sonra çöp olmadığını zaten biliyorlar ama onu toprağa koyduğunda topraktan yeniden bir ağaç olabileceğini uygulamalı görüyorlar."
- Öğrenciler çevre farkındalığı kazanıyor
Hasan Akan İlkokulu 2. sınıf öğrencisi Esma Üçler, okulda çevre dostu projeler yaparak doğayı koruma konusunda bilinçlendiklerini söyledi.
Okuldaki tarım alanlarına bitkiler ektiklerini anlatan Üçler "En sevdiğim etkinlikte yaprakları toplamıştık. Atatürk resminin kenarlarına yapıştırarak resmi boyamıştık." dedi.
Aynı okulda 2. sınıf öğrencisi Neslişah Bora, okulda atıkları malzemelerine göre ayrıştırdıklarını ve çöp gördüklerinde eldivenle toplayıp uygun çöp kutusuna attıklarını belirtti.
